Ερευνητικό Έργο της Ιατρού

Δρ. Eυγενία Μ. Γκαλιαγκούση - Ιδιωτικό ιατρείο - Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παθολογίας – Υπέρτασης Α.Π.Θ.

Το ερευνητικό και επιστημονικό έργο της Αναπληρώτριας Καθηγήτριας Παθολογίας Ευγενίας Γκαλιαγκούση, MD, PhD, έχει ως επίκεντρο τους παθογενετικούς μηχανισμούς γένεσης της Αρτηριακής Υπέρτασης και πρόκλησης βλάβης στα όργανα στόχους. Έτσι, με την εφαρμογή καινοτόμων μεθόδων, μελετά ομάδες ασθενών που εμφανίζουν είτε μόνο αρτηριακή υπέρταση είτε σε συνδυασμό με άλλα καρδιαγγειακά νοσήματα όπως: σακχαρώδη διαβήτη, υπερλιπιδαιμία και στεφανιαία νόσο. Επίσης, τα τελευταία έτη με ιδιαίτερο ενδιαφέρον μελετά την παθογένεια και αντιμετώπιση του αυξημένου καρδιαγγειακού κινδύνου που εμφανίζουν ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα του συνδετικού ιστού όπως ρευματοειδή αρθρίτιδα, συστηματικό ερυθηματώδη λύκο και αγγειίτιδες αλλά και αιματολογικά νοσήματα όπως οι ασθενείς με μεταμόσχευση μυελού των οστών.

Επιπλέον, έχει αναπτύξει μεθόδους στο πεδίο της βασικής έρευνας που μελετούν την ενδοθηλιακή και αγγειακή λειτουργία, την ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων, την θρομβοφλεγμονή και την συμμετοχή της φυσικής ανοσίας στην παθογένεια της υπέρτασης στις παραπάνω ομάδες ασθενών.

Πιο συγκεκριμένα, τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών συνοψίζονται στα ακόλουθα:

  1. Αιμοπεταλιακή λειτουργία και θρομβωτική διάθεση στα καρδιαγγειακά νοσήματα. Ο ρόλος των αιμοπεταλίων όχι μόνο ως θρομβωτικά αλλά και ως φλεγμονώδη και ανοσιακά κύτταρα στην παθογένεια των καρδιαγγειακών νοσημάτων. Η διερεύνηση γίνεται με τη μέτρηση ειδικών επιφανειακών και κυτταροπλασματικών αιμοπεταλιακών δεικτών ενεργοποίησης με κυτταρομετρία ροής (Αιμοπεταλιακά μικροσωματίδια, συσσωματώματα αιμοπεταλίων–μονοκυττάρων και έκφραση δεικτών ενεργοποίησης στην επιφάνεια των αιμοπεταλίων).
  2. Διερεύνηση βιοχημικών και αγγειακών δεικτών ενδοθηλιακής λειτουργίας στα καρδιαγγειακά νοσήματα και ιδιαίτερα στην αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, στεφανιαία νόσο και ρευματικά νοσήματα. Η εκτίμηση γίνεται με τη μέτρηση ενδοθηλιακών μικροσωματιδίων με κυτταρομετρία ροής και των επιπέδων της ασύμμετρης διμεθυλαργινίνης (asymmetric dimethylarginine, ADΜA) με έμεσο ανοσοφθορισμό και της ενδοθηλιοεξαρτώμενης απο τη ροή αγγειοδιαστολή με τη χρήση υπερήχων.
  3. Διερεύνηση μικρο- και μακρο-αγγειοπάθειας στα ανωτέρω νοσήματα αλλά και σε σπάνιες μορφές δευτεροπαθών μορφών υπέρτασης. Πρωτοπόρος μέθοδος αποτελεί η εκτίμηση της δερματικής μικροκυκλοφορίας με τη μέθοδο Laser Speckle Contrast Analysis (LASCA), που αποτελεί μία μη επεμβατική, ταχεία μέθοδο δυναμικής χαρτογράφησης της ιστικής μικροκυκλοφορίας σε αληθινό χρόνο. Η μέθοδος αυτή, υπό την επίβλεψη της ιατρού, για πρώτη φορά εφαρμόσθηκε αποκλειστικά σε πανελλήνιο επίπεδο σε ασθενείς με υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο και φλεγμονώδες φορτίο. Επίσης έχει μελετηθεί διεξοδικά η πρώιμη γήρανση των αγγείων με την μέτρηση δεικτών αρτηριακής σκληρίας κατά την σύγχρονη καταγραφή της 24ώρης αρτηριακής πίεσης.
  4. Προσδιορισμός διαφόρων βιοδεικτών που συμμετέχουν στην διεργασία της θρομβοφλεγμονής, της ενεργοποίησης της φυσικής ανοσίας και της ενεργοποίησης του συμπληρώματος και τέλος της αγγειακής ίνωσης με την διενέργεια ELISA: όπως τα επίπεδα της ασύμμετρης διμεθυλαργινίνης (asymmetric dimethylarginine, ADΜA), του παράγοντα «κουτί ομάδας 1 υψηλής κινητικότητας (High Mobility Group Box 1, HMGB1), των συμπλεγμάτων TAT/PAI, C5b9 και C1q, της γκαλεκτίνης και άλλων.
  5. Τα πρόσφατα ερευνητικά ενδιαφέροντα της ιατρού εστιάζονται στον ρόλο της έμφυτης ανοσίας στην παθογένεια της αρτηριακής υπέρτασης και των καρδιαγγειακών νοσημάτων. Έτσι σε συνεργασία με το Εργαστήριο Μοριακής Αιματολογίας της Α’ Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής του Ιατρικού Τμήματος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης διερευνάται ο ρόλος της ουδετεροφιλικής φλεγμονής και των ουδετεροφιλικών δικτύων (Neutrophil extracellular traps, NETs) στην παθογένεια της αρτηριακής υπέρτασης.

Αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη υπό την επίβλεψή της 5 διδακτορικές διατριβές, 1 μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία και 1 μεταδιδακτορική έρευνα, ενώ προκύπτουν συνεχείς δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά και ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια. Χαρακτηριστικά, 14 εργασίες έχουν βραβευτεί σε πανελλήνιες και διεθνείς επιστημονικές συναντήσεις τα τελευταία έτη. Είναι επίσης μέλος της τριμελούς συμβουλευτικής επιτροπής σε 3 επιπλέον διατριβές.

Η ιατρός είναι επιβλέπουσα σε 4 ερευνητικές προτάσεις εκ των οποίων η μια είναι χρηματοδοτούμενη από το ΕΣΠΑ και οι τρεις από την Ελληνική Εταιρεία Υπέρτασης. Παράλληλα είναι κύρια ερευνήτρια-επιστημονική υπεύθυνη σε μία κλινική μελέτη (HEBRO-001), υπεύθυνη-ερευνήτρια στην PVClinical (Active Pharmacovigilance in Clinical Enviroments. Funding organization: Operational Program Competitiveness, Entrepreneurship and Innovation, under the call “RESEARCH-CREATE-INNOVATE”) και συνερευνήτρια σε μελέτη που διοργανώνεται από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Υπέρτασης (Study of the European Society of Hypertension on Blood Pressure Control in ESH Excellence Centres).

Πιο αναλυτικά:

  1. Επιστημονική υπεύθυνη-Aκαδημαϊκός Σύμβουλος – Για την ερευνητική πρόταση «Αξιολόγηση νεότερων δεικτών ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας και θρομβωτικού μικροπεριβάλλοντος σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα: συσχέτιση με δείκτες υποκλινικής φλεγμονής και καρδιαγγειακής βλάβης», που θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο της Πράξης «Υποστήριξη ερευνητών με έμφαση στους νέους ερευνητές – κύκλος Β’» με ένταξη στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση», ΕΣΠΑ 2014-2020 (κωδικός ΟΠΣ 5047870)
  2. Επιβλέπουσα στη μεταδιδακτορική υποτροφία από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ.) της ιατρού Ελένης Γαβριηλάκη με τίτλο: «Μελέτη πρώιμων δεικτών καρδιαγγειακού κινδύνου σε ασθενείς μετά από μεταμόσχευση αλλογενών αιμοποιητικών κυττάρων»
  3. Υπεύθυνη της ερευνητικής ομάδας του Παπαγεωργίου Νοσοκομείου
    στο PVClinical project (PVClinical: Active Pharmacovigilance in Clinical
    Enviroments). Finding organization: Operational Program Competitiveness,
    Entrepreneurship and Innovation, under the call “RESEARCH-CREATE-
    INNOVATE” (project code T1EDK-0789).
  4. Κύρια ερευνήτρια – Επιστημονική υπεύθυνη της κλινικής μελέτης: «Συγκριτική μελέτη της θεραπευτικής στρατηγικής βασιζόμενη στην επλερενόνη έναντι της βασιζόμενης στην ιρβεσαρτάνη για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης σε παχύσαρκους υπερτασικούς ασθενείς», Ινστιτούτο Μελέτης, Έρευνας, Εκπαίδευσης και Θεραπείας Νοσημάτων Αγγείων, Καρδιάς, Εγκεφάλου και Νεφρών (Ι.Ν.Α.Κ.Ε.Ν.) (HEBRO-001)
  5. Συνολικά 5 ερευνητικά πρωτόκολλα από την Ελληνική Εταιρεία Υπέρτασης: «Ο ρόλος της φυσικής ανοσίας στην παθογένεια της αρτηριακής υπέρτασης» (2021), «Μελέτη πρώιμων δεικτών καρδιαγγειακού κινδύνου σε ασθενείς μετά από μεταμόσχευση αλλογενών αιμοποιητικών κυττάρων» (2020), «Ο ρόλος της αρτηριακής υπέρτασης στην ενδοθηλιακή δυσλειτουργία σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα» (2019), «Μελέτη της ενδοθηλιακής λειτουργίας στη μικροκυκλοφορία σε ασθενείς με αρτηριακή υπέρταση» (2017) και «Δείκτες φλεγμονής και συσχέτιση με την αρτηριακής σκληρία σε υπερτασικούς ασθενείς» (2008)
  6. Συνερευνήτρια στη μελέτη “Study of the European Society of Hypertension on Blood Pressure Control in ESH Excellence Centres” της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης